fir Cinn Ráithe

Quarter Day n

 

fir cuntais

account day n

 

fir saoire bainc

bank holiday n

 

fir suí

sitting day n

ainmníodh an Mháirt agus an Chéadaoin ina laethanta suí

Tuesday and Wednesday were designated as sitting days

 

labhraíonn br ar

speak (v) to (subject)

labhraíonn ar mhír

speaks to an item

 

lacáiste fir4

rebate n

 

lacáiste fir4 cánach

tax rebate n

 

lacáiste fir4 cíosa

rent rebate n

 

lacáiste fir4 ráta

rate rebate n

 

laethanta fir iol breise

days of grace npl

 

lagéisteachta gu mar aid

hearing-impaired adj

 

laghad fir

smallness,

paucity n

téann br i laghad

decrease,

decline v (deteriorate)

 

laghdaíonn br

reduce,

curtail v

 

laghdú fir cánach

tax cut / reduction n

 

laghdú fir céatadánach

percentage decline n

 

laghdú fir daonra

population decline n

 

laghdú fir millteanach

swingeing cut n

 

laghdú fir torainn

noise abatement n

 

láimhdeachas fir1

turnover n

 

láimhseáil bain3 eolais

information handling n

 

láimhseáil bain3 faisnéise

information handling n

 

láithreach aid

present adj

 

láithreach bonn

forthwith adv

 

láithreán fir1

site n

 

láithreán fir1 folamh

vacant site n

 

láithreán fir1 forbraíochta

development site n

 

láithreán fir1 gréasáin

website n

 

láithreán fir1 líonta

talún / talaimh

landfill site n

 

Láithreán fir1 Sainspéise Eolaíochta

Site (n) of Special Scientific Interest (SSI)

 

láithreán fir1 staid

halting site n (for travellers)

 

láithreán fir1 tógála

building / construction

site n

 

láithreán fir1 úrnua

green-field site n

 

láithreas fir1

appearance n (in court)

 

láithríonn br i gcúirt

appear (v) in court

 

lámh bain2

hand n

1 cuireann br a lámh le

sign v (formal)

2 chuir an tUachtarán a lámh leis an mBille / Bhille

the President signed the Bill

3 cuireann br de láimh

dispose (v) of

4 gabhann br de láimh

undertake v (take in hand)

5 tugann br ar láimh

produce v  (put forward in court / parliament)

 

lámh bain2 in uachtar

upper hand n

faigheann br an lámh in uachtar ar

defeat v

 

lamháltas fir1 cánach

tax concession n

 

lamháltas fir1 taistil

travel concession n

 

lána fir4 rothar

cycle lane n

 

lánaimseartha aid

full-time adj

 

lánchaillteanas fir1

total loss n

 

lánchead (aige / aici) gníomhú

discretion (n) to act

 

lánchumhacht bain3

plenipotentiary power n

 

lánchumhachtach fir1

plenipotentiary n

 

lánchumhachtach aid

plenipotentiary adj

 

lánpháirtiú fir sóisialach

social integration n

 

lánrogha bain4

discretion n (liberty)

1 lánrogha (aige /aici) gníomhú

discretion to act

2 Lánrogha na Banríona /

an Rí

Royal Prerogative

 

lánroghnach aid

discretionary adj

1 cumhacht lánroghnach

discretionary power

2 íocaíocht lánroghnach

discretionary award

3 caiteachas lánroghnach

discretionary spending

 

lánscoireann br

dissolve v

lánscoireann an Pharlaimint

dissolves Parliament

 

lánscor fir1

dissolution n

1 lánscor don Dáil / Pharlaimint

dissolution of Dáil / Parliament

2 lánscor na Dála / na Parlaiminte

dissolution of Dáil / Parliament

 

lántoiliúil aid

deliberate adj

 

lár fir1

centre,

middle n

láir gu mar aid

central adj

 

lár fir1 an bhaile

town centre n

 

lár fir1 na cathrach

city centre,

inner city n

 

láraíonn br

centralise v

 

lárcheantar fir1 gnó / gnóithe

central business district n

 

lárionad fir1 cathrach

civic centre n

 

lárionad fir1 gnó / gnóithe

business park n

 

lárionad fir1 uirbeach

urban centre n

 

lárú fir

centralisation n

 

lasairmhoillitheach aid

flame-retardant adj

 

lasc-chlár fir1

switchboard n

 

lasta fir4

freight n

1 lasta abhann

river freight

2 lasta iarnróid

rail freight

 

láthair bain5

site n

 

láthair bain5

presence n

1 as láthair

absent adj

2 (atá) i láthair

present adj

3 cuireann br i láthair

present,

produce v

 

leabhal fir1

libel n

dlí an leabhail

law of libel

 

leabhar fir1 cíosa

rent book n

 

leabhar fir1 na reachtaíochta

statute book n

 

leabhar fir1 sínithe amach

signing-out book n

 

leabharchoimeád fir1

book-keeping n

 

leabharchoimeádaí fir4

book-keeper n

 

leabharlann bain2

library n

 

leabharlann bain2 phoiblí

public library n

 

leabharlann bain2 tagartha

reference library n

 

leabharlann bain2 taighde

research library n

 

leabharlann bain2 taistil

mobile library n

 

leabharlannaí fir4

librarian n

 

leabhlach aid

libellous adj

 

leabhlaíonn br

libel v

 

leabhlóir fir3

libellor n

 

leac bain2 urláir

floor slab n

 

léacht bain3

lecture n

tugann br léacht

lecture v

 

leachtacht bain3

liquidity n

 

léachtlann bain2

lecture theatre n

 

léachtóir fir3

lecturer n

 

leachtú fir

liquidation n

leachtú cuideachta

liquidation of a company

 

leadránach aid

tedious adj

1 athrá leadránach

tedious repetition

2 go leadránach dobh

tediously adv

3 labhair sé go leadránach ar feadh leathuair an chloig

he spoke tediously for half

an hour

 

leagan fir1 amach (scoilcheantair)

zoning n

(school catchment areas)

 

leagan fir1 caighdeánach de chonradh tógála

standard form of building contract n

 

leagan fir1 crann

tree felling n

 

leagann br amach

set (v) out (indicate, outline)

leagann rialacha amach

sets rules

 

leagann br (milleán) ar

apportion v (blame)

leagann milleán ar dhuine

apportions blame to a person

 

leagann br síos

prescribe v,

lay (v) down

 

leagtha ar

intent on

bhí sé leagtha ar an gcúis / chúis a chur chun cinn

he was intent on promoting

the cause

 

leaisteachas fir1 éilimh

demand elasticity n

 

leaisteachas fir1 praghais

price elasticity n

 

Léamh fir1 (ar Bhille)

Reading (of Bill) n

1 an Chéad Léamh

First Reading

2 an Dara Léamh

Second Reading

3 an Tríú Léamh

Third Reading

 

léamh fir1

construction,

interpretation n

cuireann léamh ar rud

puts a construction on something

 

leamhsháinn bain2

stalemate n

 

leanaí fir1 iol cleithiúnacha

dependent children npl

 

leanaí fir1 iol faoi

chúig bliana

under fives npl

 

leanaí fir1 iol faoi chúram

children (npl) in care

 

leanaí fir1 iol i mbaol

children (npl) at risk

 

leanaí fir1 iol tréitheacha

gifted children npl

 

leanann br le

proceed v

leanann le díospóireacht

proceeds with a debate

 

leanbh fir1 mí-oiriúnaithe

maladjusted child n

 

leantach aid

follow-up adj

cruinniú leantach

follow-up meeting

 

lear fir4

great number,

raft n

 

leas fir3

interest,

welfare n

1 tá leas airgid aige sa chúram

he has a financial interest in the matter

2 is é do leas ó thaobh an airgid de é sin a dhéanamh

it is in your financial interest to do that

3 le leas an náisiúin

in the national interest

 

leas- réim

deputy adj

leas-stiúrthóir

deputy director

 

leas fir3 airgeadaíochta

monetary interest n

 

leas fir3 airgeadais

financial interest n

leas nach leas airgeadais

non-financial interest

 

leas fir3 an phobail

public interest n

(ar mhaithe) le leas an phobail

in the public interest

 

leas fir3 dílsithe

vested interest n

 

leas fir3 inchláraithe

registrable interest n

 

leas fir3 leanaí

child welfare n

 

leas fir3 míchumais

disablement benefit n

 

leas fir3 náisiúnta

national interest(s) n(pl)

 

leas fir3 saoil

life interest n

 

leas fir3 sáraitheach

overriding interest n

 

leas fir3 sóisialach

social welfare n

 

leas fir3 teagmhasach

contingent interest n

 

léas fir3

lease n

 

léas fir3 fada

long lease n

 

léasach aid

leasehold adj

 

léasacht bain3

leasehold n

 

léasaí fir4

lessee n

 

leasaíonn br

amend,

reform v

leasaíonn Acht

amends an Act

 

leasaitheach aid

amending adj

reachtaíocht leasaitheach

amending legislation

 

leaschathaoirleach fir1

vice-chair,

vice-chairperson n

 

Leas-Chathaoirleach fir1, an

The Leas-Chathaoirleach (Seanad)

 

LeasChéad-Aire fir4

Deputy First Minister n

 

Leas-Cheann fir1

Comhairle, an

The Leas-Cheann Comhairle n (Dáil),

The Deputy Speaker n (Assembly)

 

Leas-Ionadaí fir4 an Rí /

na Banríona

Deputy Lord Lieutenant n

 

léasóir fir3

lessor n

 

léaspartach aid

witty adj

óráid léaspartach

witty speech

 

léas-sealbhóir fir3

leaseholder n

 

Leas-Spéicéir fir3, an

Deputy Speaker

(Westminster)

 

leasú fir

amendment,

reform n

leasú tuarascála

amendment of a report

 

leasú fir millteanais

wrecking amendment n

 

leasú fir oideachais

educational reform n

 

léasú fir

leasing n

 

leataobh fir1

one side (of two)

1 cuireann br i leataobh

sideline,

waive,

lift,

remove v

2 cuireadh an mhír

i leataobh

the item was sidelined

3 cuireann na Buan-Orduithe i leataobh

waives Standing Orders

4 cuireann dícháilíocht i leataobh

lifts a disqualification

 

leataobh fir1 páirceála

parking layby n

 

leathann br ar fud

permeate v

leath an dearcadh sin ar fud na sochaí

that view permeated all parts of society

 

leathnú fir

expansion n

 

leathoilte aid

semi-skilled adj

 

leath-thagairt bain3

innuendo n

 

leatrom fir1

discrimination n

(unfair treatment)

1 leatrom ar bhonn gnéis

sex discrimination

2 leatrom ciníoch

racial discrimination

3 déanann br leatrom (ar)

discriminate v (treat unfairly)

4 déanann sé leatrom ar na daoine sin

he discriminates against

those people

 

leatromach aid

discriminatory,

unfair adj

 

leibhéal fir1

level,

tier n (of government etc)

 

leibhéal fir1 seirbhíse

service level n

 

léibheann fir1

dais, podium n

podia, podiums pl

 

leictreachas fir1

electricity n

 

leifteanant fir1

lieutenant n

 

léig bain2

decay,

neglect n

1 i léig

obsolete adj

2 téann br i léig

lapse v

 

leigheas fir1

medicine n

leighis gu mar aid

medical adj

 

léiríonn br

interpret,

illustrate v

 

léiriú fir

interpretation,

illustration n

 

léiriú fir ar an dlí

statement (n) of the law

 

léiriú fir intinne

statement (n) of intent

 

léirsíonn br

demonstrate v (protest)

 

léirsiú fir

demonstration n (protest)

 

leis sin

thereupon adv

 

leith,

i leith

in respect of,

with respect to

 

leithdháileadh fir

allocation n

 

leithdháileadh fir acmhainní

allocation (n) of resources,

resource allocation n

 

leithdháileann br

allocate v

 

leithghabháil bain3

appropriation n (setting apart

for special purpose)

 

leithghabhann br

appropriate v (set apart

for special purpose)

 

leithreasaí fir1 iol i gcabhair

appropriations-in-aid npl

 

leithreasaíonn br

appropriate v (set apart for a special purpose)

leithreasaíonn airgead

appropriates money

 

leithreasú fir

appropriation n (setting apart

for special purpose)

 

leithroinneann br

allocate v

 

leithroinnt bain2

allocation,

allotment n

 

leithroinnt bain2 ama

allotment (n) of time

 

leithroinnt bain2 talún / talaimh

land allocation n

 

leithscéal fir1

apology n

apologies pl

gabhann br leithscéal (le)

apologise v (to)

 

leoraí fir4 bruscair

refuse lorry,

‘dustcart’ n

 

leoraí fir4 trom

heavy lorry n

 

liacht bain3

medicine n

liachta gu mar aid

medical adj

 

ligean fir1

letting n

 

ligeann duine a (h)intinn le (duine)

betray v (one’s feelings)

 

limistéar fir1

area n (district)

 

limistéar fir1 athfhorbraíochta

redevelopment area n

 

limistéar fir1 caomhantais

conservation area n

 

limistéar fir1 comhshaoil

environmental area n

 

limistéar fir1 faoi fhoirgnimh

built-up area n

 

limistéar fir1 feabhsúcháin ghinearálta

general improvement

area n

 

limistéar fir1 feabhsúcháin thionsclaíoch

industrial improvement

area n

 

limistéar fir1 feabhsúcháin tráchtála

commercial improvement area n

 

limistéar fir1 fóirthe

assisted area n

 

limistéar fir1 forbraíochta

development area n

 

limistéar fir1 forbraíochta uirbeach

urban development area n

 

limistéar fir1 íogair comhshaoil

environmentally sensitive area n

 

limistéar fir1 sainfhorbraíochta

special development area n

 

limistéar fir1 saorthrádála

free-trade zone n

 

Limistéar fir1 Sáráilleachta Nádúrtha

Area of Outstanding Natural Beauty n

 

limistéar fir1 spealta

depressed area n

 

limistéar fir1 tionsclaíoch / tionscail

industrial area n

 

limistéar fir1 uirbeach

urban area n

 

líne bain4

line n

ar líne

on(-)line adj

 

líne bain4 chomhaontaithe

agreed line n

 

líníocht bain3

drawing n

 

líníocht bain3 innealtóireachta

engineering drawing n

 

líníocht bain3 oibre

working drawing n

 

líníocht bain3 pheirspictíoch

perspective drawing n

 

línitheoir fir3

draughtsman n

 

líomhain bain3

allegation,

imputation n

 

líomhnaíonn br

allege,

impute v

líomhnaíonn ar

imputes against

 

líomhnaithe aid

alleged adj

líomhnaithe ar

imputed against

 

liosta fir4 an pháirtí

party list n

 

liosta fir4 ciontuithe

police record n

tá sé ar liosta na gciontuithe

he has a police record

 

liosta fir4 feithimh

waiting list n

 

liosta fir4 gradam

honours list n

 

Liosta fir4 Gradam Lá Breithe na Banríona

Queen's Birthday Honours List n

 

Liosta fir4 Gradam na Banríona don Bhliain Nua

New Year’s Honours List n

 

liosta fir4 iarrthóirí

candidate list n

 

liosta fir4 iata

closed list n

 

liosta fir4 postála

mailing list n

 

liosta fir4 sibhialta

civil list n

 

liostaí fir4 iol vótála

division lists npl

 

lipéadú fir bia

food labelling n

 

litearthacht bain3

literacy n

 

litir bain5 chláraithe

registered letter n

 

liúntas fir1

allowance n

 

liúntas fir1 caipitiúil

capital allowance n

 

liúntas fir1 caipitíochta

capitation allowance n

 

liúntas fir1 cánach

tax allowance n

 

liúntas fir1 cíosa

rent allowance n

 

liúntas fir1 comhalta

member's allowance n

 

liúntas fir1 corraíola

disturbance allowance n

 

liúntas fir1 costais mhaireachtála

cost-of-living allowance n

 

liúntas fir1 cothabhála

subsistence allowance n

 

liúntas fir1 cúraim easláin

invalid care allowance n

 

liúntas fir1 dreasachta

incentive allowance n

 

liúntas fir1 foirgnimh thionsclaíoch

industrial building

allowance n

 

liúntas fir1 freastail

attendance allowance n

 

liúntas fir1 leanaí

children’s allowance,

family allowance n

 

liúntas fir1 máithreachais

maternity allowance n

 

liúntas fir1 míleáiste

mileage allowance n

 

liúntas fir1 pearsanta

personal allowance n

 

liúntas fir1 so-aistritheachta

mobility allowance n

 

liúntas fir1 tosaigh

initial allowance n

 

locadh fir

parking n

 

locann br

park v

 

locht fir3

defect,

fault,

flaw n

1 faigheann locht ar dhuine

finds fault with someone

2 glacaim leis gur ormsa atá an locht

I accept that the fault is mine

 

lochtach aid

defective adj

 

lochtaíonn br

fault v

ní thiocfadh linn a iompar a lochtú

we could not fault his behaviour

 

loghadh fir

remission n (of sentence,

tax etc)

 

loghann br

remit v (cancel)

 

loingeas fir1

shipping n

 

loisceoir fir3

incinerator n

 

lóistín fir4

lodging n

 

loitiméir fir3

vandal n

 

loitiméireacht bain3

vandalism n

 

lónadóirí fir3 iol

caterers npl

 

longchlós fir1

dockyard,

shipyard n

 

longthógáil bain3

shipbuilding n

 

lonnaíonn br

settle v (sojourn)

 

lorgaíonn br tuairimí

canvass (v) opinion

 

loscadh fir

incineration n

 

luach fir3

value n

fuair siad luach a gcuid airgid

they got value for money

 

luach fir3 ar airgead

value (n) for money

 

luach fir3 forbraíochta

development value n

 

luach fir3 inrátaithe

rateable value n

 

luach fir3 is fearr, an

best value n

tionscadal don luach is fearr

best-value project

 

luach fir3 maoine

property value n

 

luach fir3 saothair

remuneration,

reward n

ar luach saothair

for reward

 

luacháil bain3

valuation n

 

luachálaí fir4 ceantair

district valuer n

 

luachálann br

evaluate v (ascertain / set value)

 

luachan bain3

quotation n (value)

 

luachanna fir3 iol morálta

moral values npl

 

luaineacht bain3

fluctuation n

 

luainíonn br

fluctuate v

 

luainiú fir

fluctuation n

 

luann br

cite,

state v

luadh an coinníoll sin go sainráite

that condition was expressly stated

 

luasbhealach fir1

expressway n

 

luascadh fir

swing n (movement)

 

luascann br

swing v

 

luasteorainn bain5

speed limit n

 

luathaíonn br

streamline v (speed up)

 

luathscor fir1

early retirement n

 

lúb bain2 ionduchtúcháin

induction loop n

 

lucht fir4 an phreasa

press corps n

 

lucht fir4 ardbhainistíochta

senior management n

 

lucht fir4 dlí

legal profession n

 

lucht fir4 gnó / gnóithe

business community n

 

lucht fir4 múnlaithe tuairimí

opinion formers npl

 

lucht fir4 oibre

labour,

workforce n

glór an lucht oibre

the voice of labour

 

lucht fir4 saothair

labour,

workforce n

 

lucht fir4 siúil

travellers,

travelling people npl

 

luí,

cuireann br ina luí ar (dhuine)

persuade v

chuir an argóint ina luí orm (go)

I am persuaded by the argument (that)

 

lúitéiseach aid

servile,

subservient adj